معرفی اجزای جرثقیل تلسکوپی و مکانیزم عملکرد

شاسی، بوم، وینچ و جک های تعادل مهمترین اجزای جرثقیل تلسکوپی هستند. در صورتی که یکی از این قسمت ها به خوبی کار نکند؛ راندمان کل سیستم پایین خواهد آمد و حتی درصد وقوع حادثه را نیز بالا می برد. بنابراین شناخت قسمت های مهم جرثقیل تلسکوپی، نحوه کار آنها و انجام بازدیدهای دوره ای را می توان بخشی از اصول ایمنی باربرداری با جرثقیل دانست که قطعا از بروز خرابی و خسارت ها جلوگیری می کند.

اجزای اصلی جرثقیل تلسکوپی چیست؟

جرثقیل تلسکوپی، یکی از ابزارهای مهم در صنایع مختلف از جمله ساخت و ساز، حمل و نقل، و نفت و گاز، به دلیل قابلیت مانور و انعطاف‌پذیری بالا، نقش مهمی برعهده دارد. شناخت اجزای اصلی این ماشین قدرتمند، در درک عملکرد، نگهداری و استفاده ایمن از آن ضروری است.

۱. بدنه (شاسی) جرثقیل

بدنه جرثقیل، زیرساخت اصلی آن به شمار می‌رود که وظیفه تحمل وزن کل سیستم و بار را بر عهده دارد. این بخش معمولا از ترکیب فلزات و آلیاژهای سبک‌وزن با استحکام بالا ساخته می‌شود تا ضمن حفظ پایداری، وزن کلی دستگاه به حداقل برسد. لازم به ذکر است که طراحی و ساختار بدنه در جرثقیل‌های بوم بلند و جرثقیل‌های کفی (Truck-mounted cranes) تفاوت‌های اساسی دارد و متناسب با کاربرد و شرایط عملیاتی خاص، بهینه‌سازی می‌گردد. برخلاف برخی از اجزای دیگر، بدنه جرثقیل معمولا به طور مستقیم از سیستم‌های هیدرولیکی بهره نمی‌برد و بوم، جک‌ها و سایر مکانیزم‌ها به صورت مستقل بر روی شاسی اصلی نصب می‌شوند.

۲. تلسکوپ (بوم) جرثقیل

بوم که اغلب با نام تلسکوپ نیز شناخته می‌شود، هسته اصلی عملکرد جرثقیل تلسکوپی پشت کامیونی را تشکیل می‌دهد. این قسمت از فولاد و آلیاژهای خاص ساخته شده و از چندین قطعه تلسکوپی تشکیل شده است که به صورت کشویی در داخل یکدیگر قرار می‌گیرند. هر بخش تلسکوپی با استفاده از یک جک هیدرولیکی مستقل، قابلیت بیرون آمدن و افزایش طول بوم را دارا است. به عنوان مثال، یک جرثقیل ۲۰ تنی ممکن است از ۵ بخش تلسکوپی به طول تقریبی ۵.۵ متر تشکیل شده باشد که در مجموع، طول بوم را به حدود ۲۷.۵ متر می‌رساند. نکته حائز اهمیت این است که ظرفیت بالابری جرثقیل با افزایش فاصله بار از بدنه جرثقیل، به طور چشمگیری کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، در مثال فوق، در حالی که جرثقیل قادر است در نزدیکی خود وزن ۲۰ تن را جابجا کند، ظرفیت آن در ارتفاع ۲۷ متری ممکن است به تنها ۱ تن کاهش یابد.

۳. وینچ (بالابر)

وینچ مکانیزم اصلی بالابری در جرثقیل را برعهده داشته که وظیفه بلند کردن و پایین آوردن بار را بر عهده دارد. اجزای اصلی وینچ شامل یک پمپ هیدرولیکی، یک قرقره (درام) و کابل (بکسل) است. وینچ معمولا بر روی بدنه جرثقیل نصب شده و پمپ هیدرولیکی وظیفه چرخاندن قرقره را بر عهده دارد. قرقره با چرخیدن، کابل را به دور خود جمع می‌کند و طول کابل بسته به متراژ بوم جرثقیل تعیین می‌گردد. در انتهای کابل، قلابی قرار دارد که برای اتصال به بار و انجام عملیات باربرداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴. جک‌های تعادل (استابلایزر)

جک‌های تعادل، نقش بسیار مهمی در حفظ پایداری و افزایش ظرفیت حمل جرثقیل دارند. این جک‌ها که از پمپ هیدرولیکی و سیستم تلسکوپی تشکیل شده‌اند، با فاصله دادن بدنه جرثقیل از زمین، فشار وارد بر چرخ‌ها را کاهش می‌دهند. جک‌های تعادل، وزن بار را به طور یکنواخت بر روی سطح زمین توزیع کرده و در نتیجه، جرثقیل قادر به بلند کردن بارهای سنگین‌تری خواهد بود. در واقع، این جک‌ها به عنوان تکیه‌گاه‌هایی عمل می‌کنند که پایداری جرثقیل را تضمین کرده و از واژگونی آن جلوگیری می‌کنند. توان و اندازه جک‌های تعادل، متناسب با ظرفیت و نوع جرثقیل طراحی و ساخته می‌شود.

مکانیزم عملکرد جرثقیل تلسکوپی

وجه تمایز این جرثقیل با سایر انواع آن، بهره‌مندی از بوم تلسکوپی است، سیستمی هوشمندانه که امکان تنظیم طول بوم و دسترسی به ارتفاعات گوناگون را فراهم می‌آورد.

بوم تلسکوپی، قلب تپنده‌ی این جرثقیل، از چندین بخش تو در تو تشکیل شده است که به صورت کشویی در یکدیگر جای می‌گیرند. این طراحی هوشمندانه، امکان انقباض و انبساط بوم را میسر می‌سازد و انعطاف‌پذیری بی‌نظیری را به اپراتور ارائه می‌دهد. سازوکار اصلی عملکرد این بوم، متکی بر سیستم هیدرولیک قدرتمند است. پمپ‌های هیدرولیک، با تولید نیروی لازم، روغن هیدرولیک را به داخل سیلندرها پمپاژ می‌کنند. فشار ناشی از این روغن، باعث حرکت پیستون‌ها در سیلندرها شده و در نتیجه، بخش‌های مختلف بوم به صورت تلسکوپی باز و بسته می‌شوند.

این سیستم هیدرولیک به اپراتور این امکان را می‌دهد تا با دقت و ظرافت، طول بوم را تنظیم کرده و بار را در ارتفاع و موقعیت مورد نظر قرار دهد. علاوه بر قابلیت تنظیم طول بوم، جرثقیل تلسکوپی معمولا مجهز به سیستم‌های کنترلی پیشرفته‌ای است که امکان تنظیم زاویه بوم، چرخش جرثقیل و دیگر پارامترهای عملیاتی را فراهم می‌آورد.

این قابلیت‌های منحصر به فرد، جرثقیل تلسکوپی را به ابزاری ایده‌آل برای انجام پروژه‌های مختلف تبدیل کرده است. انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت مانور در فضاهای محدود و امکان تنظیم دقیق، این جرثقیل را قادر می‌سازد تا در شرایط گوناگون و پیچیده به خوبی عمل کرده و نیازهای متنوع صنایع مختلف را برآورده سازد.

نکات ایمنی در نگهداری جرثقیل‌های تلسکوپی

استفاده ایمن و بهینه از جرثقیل‌های تلسکوپی نیازمند توجه ویژه به نکات ایمنی و اجرای برنامه‌های مدون نگهداری و تعمیرات است. غفلت از این موارد می‌تواند منجر به حوادث ناگوار و کاهش طول عمر مفید دستگاه شود. نکات ایمنی مهم در استفاده از جرثقیل تلسکوپی به شرح زیر است:

آموزش تخصصی اپراتورها: اطمینان از گذراندن دوره‌های آموزشی جامع توسط اپراتورها در خصوص عملکرد ایمن و استاندارد جرثقیل.
بازرسی‌های دوره‌ای دقیق: انجام بازرسی‌های منظم و دقیق از تمامی اجزای جرثقیل به منظور شناسایی و رفع زودهنگام ایرادات احتمالی.
تجهیزات حفاظتی فردی: استفاده اجباری از تجهیزات ایمنی فردی شامل کلاه، دستکش و عینک ایمنی توسط تمامی پرسنل درگیر.
روانکاری مستمر: روغن‌کاری منظم سیستم‌های هیدرولیک و سایر قطعات متحرک جهت کاهش اصطکاک و جلوگیری از سایش.
کنترل سیستم هیدرولیک: بررسی دقیق سیستم هیدرولیک به منظور شناسایی نشتی‌ها و اطمینان از عملکرد صحیح پمپ‌ها و سیلندرها.
آزمون‌های ایمنی دوره‌ای: انجام آزمایش‌های دوره‌ای برای تایید سلامت و عملکرد صحیح سیستم‌های ایمنی و کنترل جرثقیل.

با رعایت دقیق این نکات و اجرای برنامه‌های نگهداری و تعمیرات منظم، می‌توان از ایمنی کار با جرثقیل‌های تلسکوپی اطمینان حاصل کرده و عمر مفید آن‌ها را به حداکثر رساند.

جمع بندی

جرثقیل تلسکوپی از اجزایی نظیر بدنه، بوم تلسکوپی، وینچ و جک‌های تعادل تشکیل شده است. ویژگی مهم این جرثقیل، قابلیت افزایش دقیق طول بازوی آن است که امکان دسترسی به ارتفاعات قابل توجه را به طور فراهم می کند. این مدل بوم همانند یک تلسکوپ و به کمک جک های هیدرولیکی باز و جمع می شود. برای استفاده بهینه و ایمن از جرثقیل های تلسکوپی بازرسی دوره ای سیستم هیدرولیک، اتصالات، شلنگ های روغن، کمک گرفتن از اپراتورهای آموزش دیده و انجام آزمایشات دوره ای الزامی است. در همین زمینه شرکت سالیار صنعت پارس به عنوان سازنده جرثقیل کامیونی در انواع بوم مفصلی و تلسکوپی آماده است، جرثقیل هایی متناسب با نیاز شما و با رعایت استانداردهای روز ساخته و خدمت شما ارائه دهد.