معرفی و بررسی انواع قلاب جرثقیل

امروزه انواع مختلفی از قلاب ها مانند تکی، دوبل، چشمی، چرخشی و … در صنعت ساخته و انواع عملیات ساده و پیچیده باربرداری مورد استفاده قرار می گیرند. قلاب به عنوان نقطه نهایی اتصال بین جرثقیل و بار یکی از مهمترین اجزای جرثقیل تلسکوپی، سقفی، بازویی و … می باشد. شناخت کافی ویژگی ها و کاربردهای انواع قلاب جرثقیل می تواند باعث افزابش ایمنی، سرعت و دقت در جابجایی بار بشود.

فهرست مطالب

آشنایی با انواع قلاب جرثقیل

قلاب جرثقیل ها با توجه به نوع طراحی و کاربرد در انواع مختلفی تولید و استفاده می شود.

قلاب تکی
قلاب دوبل
قلاب چشمی
قلاب چرخشی
قلاب آهنگری
قلاب بشکه‌ای (درام)
قلاب C شکل

قلاب جرثقیل تکی و دوبل

قلاب‌های تکی و دوبل از رایج‌ترین انواع قلاب‌های جرثقیل هستند و در طیف گسترده‌ای از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند. تفاوت اصلی بین این دو نوع قلاب، در تعداد دندانه‌های قلاب (Throat) و در نتیجه، ظرفیت تحمل بار آن‌ها است.

قلاب جرثقیل تکی (Single Hook)

قلاب جرثقیل تکی، همانطور که از نامش پیداست، دارای یک دندانه قلاب بوده و برای بلند کردن بارهای متوسط و سبک مناسب است. این نوع قلاب، به دلیل سادگی طراحی، هزینه پایین و سهولت استفاده، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. از قلاب‌های تکی می‌توان در انواع جرثقیل کامیونی، دروازه‌ای، بازویی و سقفی استفاده کرد.

ویژگی‌های قلاب جرثقیل تکی

از جمله ویژگی‌های قلاب جرثقیل تکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سادگی طراحی: طراحی ساده و کم‌هزینه این قلاب‌ها، آن‌ها را به گزینه‌ای اقتصادی تبدیل کرده است.
سهولت استفاده: نصب و استفاده از این قلاب‌ها آسان است و نیاز به مهارت و تخصص خاصی ندارد.
وزن سبک: وزن سبک این قلاب‌ها، به کاهش وزن کلی جرثقیل کمک می‌کند.
محدودیت ظرفیت: ظرفیت تحمل بار این قلاب‌ها نسبت به قلاب‌های دوبل محدودتر است.

قلاب جرثقیل دوبل (Double Hook)

قلاب جرثقیل دوبل، دارای دو دندانه قلاب است و به همین دلیل، ظرفیت تحمل بار بالاتری نسبت به قلاب‌های تکی دارد. این نوع قلاب، برای بلند کردن بارهای سنگین (بالای ۷۵ تن) و حجیم مناسب است و در صنایعی مانند ساخت و ساز، معدن و فولاد کاربرد گسترده‌ای دارد.

ویژگی‌های قلاب جرثقیل دوبل

برخی از ویژگی‌های قلاب جرثقیل دوبل را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

ظرفیت بالا: ظرفیت تحمل بار این قلاب‌ها به طور قابل توجهی بالاتر از قلاب‌های تکی است.
ایمنی بیشتر: وجود دو دندانه قلاب، ایمنی بیشتری در هنگام بلند کردن بارهای سنگین فراهم می‌کند.
پایداری بار: قلاب‌های دوبل، بار را به طور پایدارتری نگه می‌دارند و از لغزش یا چرخش بار جلوگیری می‌کنند.
هزینه بالاتر: هزینه تولید و خرید این قلاب‌ها نسبت به قلاب‌های تکی بیشتر است.
وزن سنگین‌تر: وزن این قلاب‌ها نسبت به قلاب‌های تکی سنگین‌تر است و ممکن است بر ظرفیت کلی جرثقیل تأثیر بگذارد.

انتخاب بین قلاب جرثقیل تکی و دوبل، بستگی به وزن بار، نوع کاربری و ظرفیت جرثقیل دارد. برای بارهای سبک و متوسط، قلاب تکی می‌تواند گزینه مناسبی باشد. اما برای بارهای سنگین و حجیم، استفاده از قلاب دوبل ضروری است.

قلاب چشمی

قلاب چشمی نوعی قلاب جرثقیل به شمار می‌رود که در انتهای آن، یک حلقه یا چشم وجود دارد. این حلقه، به منظور اتصال آسان و سریع قلاب به زنجیر، سیم بکسل یا سایر متعلقات جرثقیل طراحی شده است. قلاب‌های چشمی، به دلیل سهولت استفاده و انعطاف‌پذیری بالا، در طیف گسترده‌ای از کارها مثل اتصال به زنجیر، جابجایی کانتینرها، بلند کردن تیرآهن و میلگرد و … مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایای قلاب چشمی

قلاب چشمی مزایای بسیاری از جمله سهولت در استفاده، انعطاف پذیری، توزیع یکنواخت وزن و مقاومت بالا را به همراه دارد:

سهولت استفاده: اتصال و جدا کردن قلاب چشمی به زنجیر یا سیم بکسل بسیار آسان است.
انعطاف‌پذیری: قلاب‌های چشمی را می‌توان با انواع مختلف زنجیر، سیم بکسل و متعلقات جرثقیل استفاده کرد.
توزیع یکنواخت وزن: طراحی قلاب چشمی، باعث توزیع یکنواخت وزن بار و افزایش ایمنی می‌شود.
مقاومت بالا: قلاب‌های چشمی از فولاد آلیاژی با کیفیت بالا ساخته می‌شوند و مقاومت بالایی در برابر سایش و ضربه دارند.

قلاب چرخشی

قلاب چرخشی نوعی قلاب جرثقیل محسوب می‌گردد که قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه را دارد. این قابلیت، به اپراتور جرثقیل امکان می‌دهد تا بار را در هر زاویه‌ای که نیاز باشد، بچرخاند و به راحتی در موقعیت مورد نظر قرار دهد. قلاب‌های چرخشی، در شرایطی که فضای محدودی وجود دارد یا نیاز به دقت بالایی در جابجایی بار است، بسیار کارآمد هستند.

قلاب‌های چرخشی، به دلیل قابلیت چرخش، امکان مانور بیشتری را در اختیار اپراتور جرثقیل قرار می‌دهند. این قابلیت، در محیط‌های پیچیده و شلوغ، بسیار ارزشمند است. قلاب‌های چرخشی می‌توانند به صورت دستی یا با استفاده از موتور الکتریکی کنترل شوند. این مدل قلاب در عملیلت باربرداری حساس که ممکن است نیاز به چرخش بار باشد استفاده می شود.

مزایای قلاب چرخشی

در هنگام استفاده از قلاب چرخشی ایمنی، سرعت و دقت افزایش می یابد و فشار وارده بر جرثقیل کاهش پیدا می کند:

افزایش دقت: قابلیت چرخش، به اپراتور جرثقیل امکان می‌دهد تا بار را با دقت بیشتری در موقعیت مورد نظر قرار دهد.
افزایش سرعت: در برخی موارد، استفاده از قلاب چرخشی می‌تواند سرعت عملیات جرثقیلی را افزایش دهد.
کاهش فشار بر روی جرثقیل: با استفاده از قلاب چرخشی، می‌توان از وارد شدن فشار بیش از حد بر روی جرثقیل جلوگیری کرد.
افزایش ایمنی: قابلیت چرخش، از پیچ خوردن و گره خوردن زنجیر یا سیم بکسل جلوگیری می‌کند و ایمنی عملیات را افزایش می‌دهد.

قلاب جرثقیل آهنگری

قلاب‌های جرثقیل آهنگری، با استفاده از فرآیند آهنگری (Forging) تولید می‌شوند. در این فرآیند، فلز تحت فشار و حرارت بالا شکل داده می‌شود. این روش تولید، سبب افزایش استحکام و مقاومت قلاب در برابر ضربه و سایش خواهد شد. قلاب‌های آهنگری، معمولاً برای بلند کردن بارهای سنگین و در شرایط سخت کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایای قلاب جرثقیل آهنگری

قلاب‌های جرثقیل آهنگری، به دلیل استحکام و مقاومت بالا، از ایمن‌ترین انواع قلاب‌های جرثقیل محسوب می‌شوند. فرآیند آهنگری، موجب می‌شود تا ساختار داخلی فلز متراکم‌تر و یکنواخت‌تر شود. این ویژگی، باعث افزایش مقاومت قلاب در برابر ترک خوردگی و شکستگی خواهد شد.

قلاب جرثقیل بشکه‌ای یا درام Drum Lifting Hooks

قلاب جرثقیل بشکه‌ای برای بلند کردن بشکه‌ها یا درام‌های فلزی و پلاستیکی طراحی شده‌اند. این قلاب‌ها دارای نوک پهن و خمیده‌ای هستند که به‌راحتی در زیر لبه بالایی بشکه قرار می‌گیرند و با استفاده از یک مجموعه زنجیر که از یک سمت به حلقه ای مشترک متصل اند، باربرداری انجام می‌شود. در اغلب موارد، از این قلاب‌ها به‌صورت جفت استفاده می‌شود تا تعادل بار در هنگام جابجایی حفظ شود. طراحی آن‌ها به‌گونه‌ای است که در زوایای بین ۳۰ تا ۴۵ درجه نسبت به محور عمودی عملکرد ایمنی را از خود نشان می دهد. این مدل قلاب جرثقیل در محیط های کارگاهی، انبارها، بنادر و …. برای حمل انواع بشکه ها و درام ها به صورت ایمن استفاده می شوند.

مزایای قلاب جرثقیل بشکه‌ای

استفاده از قلاب جرثقیل بشکه‌ای با مزایای زیادی همراه است که برخی از این مزایا عبارت‌اند از:

توزیع یکنواخت بار: طراحی بشکه‌ای این قلاب، سبب می‌شود که بار به طور یکنواخت‌تری در طول سطح قلاب توزیع شود. این توزیع یکنواخت، از تمرکز تنش در نقاط خاص جلوگیری کرده و عمر مفید قلاب را افزایش می‌دهد.
جلوگیری از پیچیدگی کابل: پیچیده شدن کابل به دور درام، از پیچیدگی و گره خوردن کابل جلوگیری می‌کند.
قابلیت اطمینان بالا: طراحی ساده و مستحکم قلاب بشکه‌ای، آن را به یک گزینه قابل اعتماد برای کاربردهای مختلف تبدیل کرده است. این نوع قلاب معمولاً از فولادهای آلیاژی با مقاومت بالا ساخته می‌شود و می‌تواند بارهای سنگین را تحمل کند.
سهولت در بازرسی و نگهداری: بازرسی و نگهداری قلاب بشکه‌ای آسان است. به دلیل طراحی ساده، به راحتی می‌توان سطح قلاب را بررسی کرد و در صورت وجود هرگونه ترک، خوردگی یا آسیب دیگر، آن را تشخیص داد.

قلاب جرثقیل C شکل

قلاب جرثقیل C شکل، همانطور که از نامش پیداست، دارای شکلی شبیه به حرف C انگلیسی است. این نوع قلاب به طور خاص برای بلند کردن و جابجایی بارهایی با شکل و وزن مشخص مانند رول ورق های گالوانیزه یا لوله هایی با قطر زیاد طراحی شده است. این مدل قلاب جرثقیل در کارخانجات فولاد، کاغذ سازی، کابل سازی و … به کار گرفته می شود.

مزایای قلاب جرثقیل C شکل

قلاب جرثقیل C شکل نیز همانند سایر قلاب‌های ذکر شده با مزایای همراه است که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود:

مناسب برای بارهای خاص: طراحی C شکل این قلاب، آن را برای بلند کردن بارهایی با شکل خاص، مانند کویل‌های فلزی، لوله‌ها و ورق‌های فلزی، بسیار مناسب می‌سازد.
جلوگیری از آسیب دیدن بار: طراحی خاص این قلاب، باعث می‌شود که بار به طور ایمن و بدون آسیب دیدگی بلند و جابجا شود. قلاب C شکل معمولاً با روکش‌های محافظتی پوشانده می‌شود تا از خراشیدگی و آسیب دیدن سطح بار جلوگیری کند.
کنترل دقیق بار: قلاب C شکل، امکان کنترل دقیق‌تری بر روی بار را فراهم می‌کند. این امر، در مواردی که بار باید در موقعیت دقیقی قرار داده شود، بسیار مهم است.
سرعت در بارگیری و تخلیه: استفاده از قلاب C شکل، می‌تواند سرعت بارگیری و تخلیه بارها را افزایش دهد. در محیط‌هایی که نیاز به جابجایی سریع بارها وجود دارد، این موضوع اهمیت زیادی خواهد داشت.

جمع بندی

قلاب های تکی و دوبل، چشمی، چرخشی، آهنگری، C شکل و بشکه ای انواع مختلف قلاب جرثقیل هستند که هر کدام با توجه به ظرفیت، طراحی، شکل و … برای یک نوع باربرداری ساخته شده است. قبل از استفاده از هر نوع قلاب جرثقیل، باید از سلامت و عدم وجود ترک یا خوردگی در آن اطمینان حاصل کرد. همچنین، باید ظرفیت باربری قلاب را بررسی کرده و از آن بیشتر بارگذاری نکنید. شرکت سالیار صنعت پارس انواع جرثقیل پشت کامیونی تلسکوپی و مفصلی را متناسب با نیاز شما ساخته و تجهیز می کند.