انواع، مزایا و کاربردهای جرثقیل جابجایی کانتینر

جرثقیل کانتینر به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای بندری، نقشی کلیدی در مدیریت عملیات بارگیری و تخلیه کانتینرها ایفا می کند. این جرثقیل ها با طراحی ویژه و نگاهی به فناوری های بکار رفته در ساخت بزرگترین جرثقیل دریایی جهان توانایی جابجایی بارهای بسیار سنگین را دارند و قادر هستند در مدت زمان کوتاه حجم بالایی از کالاها را از کشتی به ساحل یا برعکس منتقل کنند. STS، RMG، RTG و MHC از انواع جرثقیل های کانتینری هستند که هرکدام متناسب با ویژگی های خود برای عملیاتی خاص در حمل کانتینرها استفاده می شوند.

ساختار و عملکرد جرثقیل کانتینری

ساختار جرثقیل حمل کانتینر تلفیقی از مهندسی سازه، مکانیک و فناوری های کنترلی مدرن محسوب می شود. بدنه این جرثقیل ها از فولاد مستحکم ساخته شده تا بتواند وزن بالای کانتینرها و شرایط مرطوب در بنادر را تحمل کند.

عملکرد جرثقیل کانتینری به این شکل است که اپراتور ابتدا اسپریدر(ابزار قفل کننده چهارگوشه کانتینر است که امکان بلند کردن ایمن بار را فراهم می کند.) را روی کانتینر قرار داده و آن را قفل می کند، سپس کانتینر با کمک واگن بالابر از کشتی بلند شده و به سمت مقصد منتقل می شود و در نهایت با دقت در محل مشخص قرار می گیرد. دقت عملکرد این جرثقیل ها اهمیت بالایی دارد، زیرا کوچک ترین خطا ممکن است باعث خسارت به بار یا ایجاد خطر برای کارکنان شود.

انواع جرثقیل های کانتینری

جرثقیل های کانتینری بر اساس محل نصب، نوع حرکت و کاربرد عملیاتی به چند دسته اصلی تقسیم می شوند. هر یک از این انواع ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند و نقش مهمی در بهره وری بنادر مدرن ایفا می کنند. شناخت تفاوت این جرثقیل ها برای مدیران بندر، اپراتورها و سرمایه گذاران اهمیت زیادی دارد، زیرا انتخاب درست نوع جرثقیل باعث افزایش سرعت عملیات، کاهش هزینه ها و بهبود ایمنی می شود.

جرثقیل های کشتی به ساحل (STS)

کشتی به ساحل جرثقیل های کشتی به ساحل (Ship-to-Shore Cranes – STS) یکی از مهم ترین انواع جرثقیل جابجایی کانتینر هستند که مستقیما در اسکله نصب می شوند و وظیفه بارگیری و تخلیه کانتینرها بین کشتی و ساحل را بر عهده دارند. این جرثقیل ها به دلیل ارتفاع زیاد و بازوی متحرک طولانی، قادرند حتی کشتی های غول پیکر با هزاران کانتینر را به سرعت و ایمنی سرویس دهی کنند.

ساختار STS شامل یک پایه مستحکم، بوم افقی قابل حرکت، واگن بالابر و اسپریدر است. بازوی بلند جرثقیل امکان جابجایی کانتینرها از کشتی به ساحل را فراهم می کند و واگن بالابر، اسپریدر را دقیقا روی کانتینر هدایت می کند. اسپریدر نیز با قفل شدن روی گوشه های کانتینر، حمل ایمن و بدون لغزش آن را تضمین می کند.

جرثقیل های دروازه ای سوار بر ریل (RMG)

جرثقیل های دروازه ای سوار بر ریل (Rail Mounted Gantry Cranes – RMG) یکی از انواع مهم جرثقیل جابجایی کانتینر هستند که عمدتا در محوطه های دپو و یاردهای کانتینری استفاده می شوند. ساختار RMG شامل پایه های عظیم که روی ریل قرار دارند، تیر افقی در بالای پایه ها و واگن بالابر است. این جرثقیل ها روی ریل حرکت می کنند و قادرند به صورت دقیق و کارآمد کانتینرها را از محوطه های انباشت به محل بارگیری یا برعکس منتقل کنند.

جرثقیل های دروازه ای با لاستیک (RTG)

جرثقیل های دروازه ای با لاستیک (Rubber Tyred Gantry Cranes – RTG) نوعی از جرثقیل جابجایی کانتینر هستند که به جای ریل، روی لاستیک های بزرگ و مقاوم حرکت می کنند. این قابلیت باعث می شود جرثقیل بتواند در مسیرهای متنوع جابجا شود و انعطاف بالایی در عملیات بارگیری و چیدمان کانتینرها داشته باشد.

ساختار جرثقیل های RTG که به نوعی از انواع جرثقیل دروازه ای محسوب می شوند؛ شامل پایه های متحرک با چرخ های لاستیکی، تیر افقی بالای پایه ها و واگن بالابر است. سیستم های کنترلی مدرن و سنسورهای ایمنی موجود در RTG، مانع برخورد با سایر کانتینرها و کاهش خطرات احتمالی می شوند. علاوه بر این، این جرثقیل ها قادرند چندین ردیف کانتینر را در ارتفاع های مختلف پوشش دهند و سرعت عملیات را افزایش دهند.

جرثقیل های بندری متحرک (MHC)

ساختار MHC شامل پایه های متحرک با چرخ های بزرگ، تیر افقی قابل حرکت و واگن بالابر است. قابلیت حرکت آزاد پایه ها باعث می شود این جرثقیل بتواند در فضای محدود، نزدیک کشتی ها یا محوطه های ذخیره سازی قرار گیرد و عملیات بارگیری و تخلیه را انجام دهد.

عملکرد MHC به گونه ای است که اپراتور با استفاده از سیستم های کنترلی پیشرفته، می تواند کانتینرها و سایر محموله ها را با دقت بالا جابجا کند. سیستم های ایمنی تعبیه شده، برخورد با موانع یا سایر کانتینرها را به حداقل می رساند و ایمنی باربرداری با جرثقیل را بالا می برد. علاوه بر این، قابلیت جابجایی آسان باعث می شود MHC بتواند چندین نوع عملیات مختلف را در بندر بدون نیاز به تجهیزات اضافی انجام دهد.

تاریخچه جرثقیل های کانتینری

تاریخچه جرثقیل حمل کانتینر به اواسط قرن بیستم و ظهور حمل ونقل کانتینری بازمی گردد. با رشد تجارت جهانی و افزایش حجم کالاهایی که از طریق دریا منتقل می شدند، نیاز به تجهیزاتی پیشرفته برای بارگیری و تخلیه سریع کانتینرها احساس شد. پیش از این، بارگیری با جرثقیل های سنتی و نیرو انسانی انجام می شد که زمان بر و پرخطر بود.

اولین نمونه های مدرن جرثقیل های کشتی به ساحل (STS) در دهه ۱۹۶۰ ساخته شدند و با پیشرفت فناوری، جرثقیل های دروازه ای سوار بر ریل (RMG) و جرثقیل های دروازه ای با لاستیک (RTG) به تدریج وارد بنادر شدند.

در دهه های اخیر، با پیشرفت فناوری های کنترلی و مکانیکی، جرثقیل های مدرن توانسته اند سرعت و ایمنی بالایی در عملیات فراهم کنند. امروزه کشورهایی مانند چین، کره جنوبی و ژاپن با بهره گیری از بزرگترین جرثقیل دریایی جهان توانسته اند ظرفیت بارگیری و تخلیه در بنادر خود را به طور چشمگیری افزایش دهند. این جرثقیل ها قادرند هزاران کانتینر را در مدت زمان کوتاهی جابجا کنند و به این ترتیب، عملیات لجستیکی در مقیاس بین المللی را بهینه کنند.

جمع بندی

انواع جرثقیل کانتینر شامل STS، RMG، RTG و MHC بوده که هرکدام کاربرد ویژه ای دارند.به طور مثال مدل های sts بارگیری و تخلیه کانتینرها بین کشتی و ساحل را انجام می دهد. در فرآیند کاری این جرثقیل ها، اسپریدر وظیفه قفل و جابجایی کانتینر را بر عهده دارد، واگن روی بازو حرکت کرده و کانتینر را میان کشتی و یارد منتقل می کند، بازو دسترسی به ردیف های مختلف را ممکن می سازد و پایه ها پایداری سازه را تضمین می کنند. انتخاب صحیح این جرثقیل ها موجب افزایش بهره وری و کاهش هزینه های عملیاتی بنادر می شود.

البته برای جابجایی یک یا چند کانتینر به طور محدود می توان از جرثقیل های ماشینی کمک گرفت. محصولات شرکت سالیار به عنوان شرکت سازنده جرثقیل های پشت کامیونی می تواند در راه اندازی جرثقیل کانتینر یا حمل محدود چند کانتینر به شما کمک نماید.

سوالات متداول

اسپریدر (Spreader) در جرثقیل کانتینری چیست و چگونه کار می کند؟

ابزاری روی جرثقیل است که کانتینر را قفل کرده و جابجایی ایمن آن را ممکن می کند.

چه عواملی در انتخاب نوع جرثقیل کانتینری برای یک بندر اهمیت دارند؟

حجم ترافیک، فضای بندر و نوع کشتی ها تعیین کننده نوع جرثقیل کانتینر هستند.