آشنایی با قطعات جرثقیل و مهم ترین اجزای آن

اجزای جرثقیل شامل بوم، قلاب، وینچ، بالابر، کابین اپراتور، سیستم تعادل و بخش های الکتریکی و مکانیکی است. از جرثقیل های  ۳ تن تا بزرگترین جرثقیل دنیا، هر بخش از جرثقیل وظیفه خاصی بر عهده دارد و در کنار هم باعث می شوند عملیات بلند کردن و جابجایی بار با دقت و ایمنی انجام شود. برای درک بهتر نحوه عملکرد این دستگاه عظیم، آشنایی با اجزای جرثقیل ضروری است.

۱۵ تا از اجزای اصلی انواع جرثقیل

جرثقیل ها از اجزای متعددی تشکیل شده اند که هر کدام نقش مهمی در عملکرد و ایمنی آن ها دارند. درک درست از اجزای جرثقیل به ما کمک می کند تا نحوه کار، نگهداری و استفاده ایمن از این ماشین عظیم را بهتر بشناسیم. در انواع مختلف مانند اجزای جرثقیل سقفی ممکن است برخی قطعات متفاوت باشند، اما ساختار اصلی تقریباً در تمام مدل ها مشابه است.

• قلاب
• سیم بکسل
• بوم، بازوی اصلی
• وزنه های تعادلی
• جک های تعادلی
• چرخ یا تراک
• بالابر
• جیب
• وینچ یا قرقره
• کابین
• سیستم چرخش
• سیستم هیدرولیک
• سازه فلزی
• ضربه گیر یا بافر
• لوازم بارگیری و متعلقات

قلاب جرثقیل

قلاب یکی از مهم ترین اجزای جرثقیل است که به عنوان نقطه اتصال بین بار و سیستم بالابر عمل می کند. این قطعه باید از فولاد مقاوم ساخته شود تا تحمل وزن زیاد و ضربه های ناگهانی را داشته باشد. قلاب ها در انواع مختلفی تولید می شوند و ممکن است دارای ضامن ایمنی یا قفل خودکار باشند تا از جدا شدن ناگهانی بار جلوگیری شود. در آشنایی با قطعات جرثقیل، قلاب همیشه به عنوان قطعه ای کلیدی برای ایمنی و کارایی شناخته می شود.

وینچ جرثقیل

وینچ یا قرقره، سیستمی است که وظیفه جمع کردن و باز کردن سیم بکسل را دارد. این بخش به کمک موتور هیدرولیکی یا الکتریکی کار می کند و در واقع نیروی کشش لازم را برای بالابر تأمین می کند. در آشنایی با قطعات جرثقیل، وینچ نقش حیاتی در کنترل دقیق بار دارد.

سیم بکسل و طناب جرثقیل

سیم بکسل از رشته های فولادی تابیده تشکیل شده و برای بلند کردن یا جابجایی بار به کار می رود. این بخش ها در انواع جرثقیل از پرکاربردترین اجزا هستند و وظیفه انتقال نیرو از بالابر به قلاب را دارد. در کنار سیم بکسل، طناب های صنعتی نیز در برخی جرثقیل ها استفاده می شوند. نگهداری و بررسی سلامت سیم بکسل برای جلوگیری از پارگی یا آسیب، از نکات مهم در آشنایی با اجزای جرثقیل محسوب می شود.

بوم یا بازو جرثقیل

بوم، بازوی اصلی و شاخص ترین قسمت در هر جرثقیل است. وظیفه آن انتقال نیرو به بار و افزایش شعاع کاری دستگاه می باشد. بوم ها ممکن است به صورت مشبک مفصلی یا تلسکوپی طراحی شوند. در اجزای جرثقیل تلسکوپی، بوم به صورت کشویی باز وبسته می شود و با سیستم هیدرولیکی طول آن تغییر می کند. این بخش در واقع هسته عملکرد جرثقیل است و نوع و ساختار آن تعیین کننده قدرت و کاربرد دستگاه می باشد.

جک های تعادلی جرثقیل

جک های تعادلی یا اوت ریگرها پایه هایی هستند که در هنگام کار باز می شوند، جرثقیل را از سطح زمین بلند کرده و تعادل آن را حفظ می کنند. در آشنایی با قطعات جرثقیل باید بدانیم که این جک ها به ویژه در انواع جرثقیل های متحرک نقشی حیاتی در جلوگیری از واژگونی دارند.

چرخ ها و تراک ضروری برای حرکت جرثقیل

جرثقیل های متحرک برای حرکت روی زمین از چرخ یا تراک استفاده می کنند. چرخ ها برای سطوح صاف و تراک ها برای زمین های ناهموار مناسب ترند. این بخش از اجزای جرثقیل، نقش انتقال و تحرک دستگاه را بر عهده دارد و طراحی آن بسته به نوع کاربرد متفاوت است.

بالابر در جرثقیل

بالابر بخشی است که وظیفه بالا و پایین بردن بار را دارد و شامل قرقره، سیم بکسل و موتور محرک است. بالابر یکی از اجزای اصلی در همه انواع جرثقیل از جمله اجزای جرثقیل سقفی دیده می شود. درک عملکرد بالابر برای آشنایی با قطعات جرثقیل ضروری است زیرا مستقیم ترین نقش را در جابجایی بار دارد.

جیب کرین

جیب بخشی است که در انتهای بوم نصب می شود تا طول بازو و شعاع کاری افزایش یابد. این قطعه بیشتر در جرثقیل های بزرگ و برجی کاربرد دارد و با زاویه های مختلف تنظیم می شود. در لیست اجزای جرثقیل، جیب به عنوان بازوی کمکی شناخته می شود.

کابین جرثقیل

کابین محل قرارگیری اپراتور است و تمامی کنترل های جرثقیل در آن تعبیه شده است. اپراتور از این بخش حرکات بوم، قلاب و بالابر را کنترل می کند. در میان اجزای جرثقیل، کابین باید از دید مناسب، تهویه و تجهیزات ایمنی کافی برخوردار باشد.

سیستم چرخش

سیستم چرخش امکان حرکت دورانی بوم یا کل بدنه را فراهم می کند. این بخش معمولاً شامل دنده روتکس، موتور و بلبرینگ هایی بزرگ است. عملکرد روان سیستم چرخش برای کنترل دقیق بار و ایمنی کار از اهمیت بالایی برخوردار است.

وزنه های تعادلی در جرثقیل

برای حفظ تعادل جرثقیل هنگام بلند کردن بار سنگین، از وزنه های تعادلی استفاده می شود. این بخش در انتهای مخالف بوم قرار دارد تا از واژگونی دستگاه جلوگیری کند. در میان اجزای جرثقیل، سیستم تعادلی یکی از مهم ترین عوامل ایمنی باربرداری با جرثقیل است که معمولاً از بلوک های آهنی یا بتنی تشکیل شده است.

سیستم هیدرولیک

یکی از حیاتی ترین اجزای جرثقیل، سیستم هیدرولیک است که وظیفه انتقال نیرو در بخش هایی مانند بوم، جک و بالابر را بر عهده دارد. در آشنایی با قطعات جرثقیل، سیستم هیدرولیک به عنوان مغز مکانیکی شناخته می شود که کنترل حرکات نرم و دقیق را ممکن می سازد.

سازه فلزی جرثقیل ها

سازه فلزی شامل بدنه، پایه و اتصالات اصلی جرثقیل است. این بخش چارچوب کلی دستگاه را تشکیل داده و تحمل وزن کل سیستم را بر عهده دارد. در اجزای جرثقیل، مقاومت و طراحی سازه اهمیت زیادی دارد زیرا استحکام آن ضامن ایمنی عملیات است.

ضربه گیر جرثقیل

ضربه گیر یا بافر، قطعه ای است که در انتهای مسیر حرکت نصب می شود تا از برخورد ناگهانی و آسیب به اجزا جلوگیری کند. این قسمت از اجزای جرثقیل سقفی است و در حفظ طول عمر دستگاه و ایمنی عملیات نقش مهمی دارد.

لوازم بارگیری و متعلقات

در کنار قطعات اصلی، متعلقات مختلفی مانند قلاب کمکی، قرقره ها، بست ها و کابل های ایمنی نیز به عنوان لوازم جانبی مورد استفاده قرار می گیرند. در آشنایی با قطعات جرثقیل این اجزا به عنوان بخش های مکمل معرفی می شوند که عملکرد کلی دستگاه را تکمیل می کنند.

در مجموع، شناخت و بررسی دقیق اجزای جرثقیل نه تنها به اپراتور و ریگر جرثقیل در کنترل بهتر دستگاه کمک می کند، بلکه موجب افزایش ایمنی، عمر مفید و بهره وری جرثقیل می شود.

جمع بندی

در این مطلب با اجزای جرثقیل و عملکرد هر یک از آن ها آشنا شدیم. همان طور که دیدیم، هر قطعه از جرثقیل، از بوم و قلاب گرفته تا جک های تعادلی و سیستم هیدرولیک نقشی حیاتی در حفظ ایمنی و کارایی دستگاه دارد. شناخت و آشنایی با قطعات جرثقیل باعث می شود بتوانیم از این ماشین عظیم به صورت مطمئن تر و مؤثرتر استفاده کنیم. نگهداری منظم، بررسی سلامت سیم بکسل ها، کنترل عملکرد وینچ و چک کردن وزنه های تعادلی، از مهم ترین اقداماتی است که باید برای افزایش عمر مفید جرثقیل انجام شود. شرکت سالیار، سازنده جرثقیل پشت کامیونی آماده است تا به شما در انتخاب و خرید یک جرثقیل بهینه با اجزای با کیفیت و کارآمد کمک نماید.

سوالات متداول

پمپ هیدرولیک چه نقشی در عملکرد جرثقیل دارد؟

پمپ هیدرولیک یکی از کلیدی ترین بخش ها در اجزای جرثقیل است که وظیفه تولید فشار و انتقال نیرو را بر عهده دارد. این سیستم انرژی موتور را به نیروی هیدرولیکی تبدیل کرده و باعث حرکت نرم و دقیق بوم، جک ها و بالابر می شود. بدون پمپ هیدرولیک، هیچ کدام از این قطعات قادر به حرکت نخواهند بود و در واقع عملکرد اصلی جرثقیل مختل می شود.

اپراتور باید قبل از شروع کار، کدام قطعات را روزانه بازرسی کند؟

اپراتور پیش از آغاز کار باید برخی از اجزای جرثقیل را روزانه بررسی کند تا از ایمنی عملیات اطمینان حاصل شود. مهم ترین بخش هایی که باید چک شوند شامل قلاب، سیم بکسل، وینچ، سیستم هیدرولیک، ترمزها و وزنه های تعادلی هستند. همچنین وضعیت جک ها و اتصالات سازه ای نیز باید بازبینی شود. انجام این بازرسی ها بخش مهمی از آشنایی با قطعات جرثقیل است و از بروز حوادث یا خرابی های ناگهانی جلوگیری می کند.