جرثقیل دروازه ای شرکت صنایع دریایی ایران (صدرا) در بوشهر، جرثقیل دروازه ای فولاد مبارکه سپاهان و جرثقیل دریایی HL 5000 سه مورد از بزرگترین جرثقیل های ایران شناخته می شوند. در این میان جرثقیل صدرا نه تنها بزرگترین جرثقیل ایران بلکه بزرگترین جرثقیل دروازه ای خاورمیانه نیز است.
برخی از این جرثقیلها به طور کامل با دانش مندسان ایرانی و برخی با همکاری شرکت های خارجی طراحی شدهاند و حتی پس از خرابی و توقف، مجددا تعمیر به چرخه عملیاتی بازگشتهاند. این سازهها از نظر دقت ، تکنولوژی و ظرفیت فاصله چندانی با بزرگترین جرثقیل دنیا ندارند و موجب توسعه زیرساختی کشور شدهاند.
فهرست مطالب
Toggleجرثقیل دروازه ای ایران (صدرا) با ارتفاع ۱۰۸ متر
بزرگترین جرثقیل ایران یک جرثقیل دروازهای در یارد کشتیسازی شرکت صدرا در بوشهر است. این جرثقیل عظیم با ظرفیت ۱۰۰۰ تن و ارتفاع ۱۰۸ متر لقب بزرگترین جرثقیل دروازه ای خاورمیانه را نیز به دوش می کشد.
ساخت آن بدون دخالت ناظران خارجی، در شرایط تحریم و با تکیه بر توان داخلی انجام شده و کاربرد آن در مونتاژ کشتیهای نفتکش افراماکس و سازههای سنگین دریایی است. این جرثقیل نماد خودکفایی در صنایع دریایی و از زیرساختهای کلیدی در اجرای پروژههای ملی به شمار میرود.
مشخصات فنی و کاربردهای بزرگترین جرثقیل ایران
جرثقیل صدار دارای مشخصات و کاربردهای زیر است:
- ارتفاع از سطح زمین ۱۰۸ متر
- ظرفیت باربرداری ۱۰۰۰ تن
- طول دهانه ۱۵۳ متر
- مسیر ریل ۴۴۰ متر
- وزن کلی ۳۷۰۰ تن (۳۴۰۰ تن سازه، ۳۰۰ تن تجهیزات)
- دارای ۴۸ چرخ محرک با الکتروموتور
- فونداسیون آن شامل ۳۶۸ شمع فولادی ۱۸.۵ متری + ۴۵۰۰ متر مکعب بتن
- کاربرد در مونتاژ کشتی، سکوهای نفتی، تجهیزات دریایی
- هزینه ساخت حدود ۶۰۰ میلیارد ریال
- زمان ساخت و بهرهبرداری در ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱
- شرکت بهرهبردار، شرکت صنعتی دریایی ایران (صدرا)
نکات مهم درباره بزرگترین جرثقیل متحرک ایران
این جرثقیل، از بزرگترین انواع جرثقیل در ایران است که بدون حضور شرکتهای خارجی به بهرهبرداری رسید. جرثقیل غول پیکر ۱۰۸ متری، تاثیر مستقیمی بر ساخت کشتیهای ۱۱۳ هزار تنی افراماکس در کشور داشته است و در کل منطقه خاورمیانه بیرقیب است. با وجود خرید اولیه از شرکت فنلاندی، نصب و راهاندازی آن به طور کامل در داخل کشور انجام شد.
جرثقیل دروازه ای فولاد مبارکه با طول پل ۸۱ متری
در ناحیه نورد گرم شرکت فولاد مبارکه، یکی از پیشرفتهترین و مدرنترین جرثقیلهای دروازهای ایران نصب شده است. این سازه عظیم به منظور افزایش بهرهوری بارگیری ریلی و توسعه صادرات محصولات فولادی طراحی و اجرا شده و از آن برای جابهجایی سریع و ایمن اسلب، کویل و کانتینر در فضای روباز استفاده میشود.
مشخصات فنی جرثقیل ۸۱ متری فولاد مبارکه
- دهانه بین دو ستون ۳۵.۵ متر
- کنسول بارگیری در هر طرف ۱۵ متر (جمعا ۳۰ متر بیرون از دهانه)
- ظرفیت بلند کردن بار ۴۱ تن زیر قلاب
- ارتفاع بارگیری ۱۰ متر
- سرعت بلند کردن بار در بزرگترین جرثقیل متحرک ایران ۳۰ متر بر دقیقه
- سرعت حرکت عرضی ۱۰۰ متر بر دقیقه
- سرعت حرکت طولی ۸۰ متر بر دقیقه
- وزن کلی جرثقیل حدود ۵۰۰ تن
- اپراتور مستقر در کابین نصبشده روی ترولی
- سیستم ایمنی بزرگترین جرثقیل ایران مکانیزم ضد نوسان مکانیکی (anti-swing) برای کاهش حرکت آونگی بار
- فضای تحت پوشش حدود ۱۳۰۰۰ متر مربع با امکان توسعه مسیر ریلی
- زیرسازی آن شامل ۳۶۰۰ مترمکعب خاکبرداری + ۳۰۰۰ مترمکعب بتن مسلح با مقاومت ۲۱۰ کیلوگرم/سانتیمتر مربع
- برق مصرفی تامینشده از انشعاب صنعتی مستقل
کاربرد جرثقیل دروازه ای فولاد مبارکه
جرثقیل فولاد مبارکه برای جابهجایی سریع و سنگین در محیطهای روباز طراحی شده و با وجود ریل حرکتی به طول ۲۰۰ متر، امکان جابهجایی متوالی و ایمن بارهای بزرگ را فراهم میکند. این جرثقیل با داشتن سرعت عملکرد بالا در سه جهت، جزو جرثقیلهای بسیار چابک محسوب میشود. از مهمترین مزایای آن میتوان به صرفهجویی در زمان بارگیری، قابلیت جابهجایی کانتینر و کویل ورق و افزایش ظرفیت انبار روباز اشاره کرد.
درحال حاضر، این جرثقیل بهعنوان یکی از نمادهای توسعهیافتگی تکنولوژیک در صنعت فولاد ایران شناخته میشود و از نظر مهندسی، در رده جرثقیلهای پیشرفته جهانی قرار دارد.
جرثقیل دریایی HL 5000 در جنوب کشور
جرثقیل دریایی HL 5000 نیز یکی دیگر از پیشرفتهترین شناورهای جرثقیلدار در خاورمیانه و بهنوعی بزرگترین جرثقیل متحرک ایران در حوزه عملیات دریایی به شمار میرود. شکسته شدن بوم، این جرثقیل را برای مدتی از شرکت در عملیات باربرداری دریایی دور کرد اما به مدد متخصصان داخلی و با همکاری مهندسان کره ای جرثقیل HL 5000 تعمیر و کارآمدتر از قبل به محل خدمت خود بازگشت. اکنون این شناور دارای ظرفیت استثنایی ۵۰۰۰ تن بوده و در پروژههای پارس جنوبی حضور فعالی دارد، این جرثقیل دریایی نمادی از توانمندی ایران در اجرای پروژههای فراساحلی است.
مشخصات فنی و عملکرد جرثقیل HL 5000
- نوعی جرثقیل دریایی، نصبشده روی شناور مخصوص
- ظرفیت بالابری ۵۰۰۰ تن
- برای نصب زیرسازههای سنگین در پروژههای نفتوگاز فراساحلی
- ساختار جرثقیل بازطراحی و بهسازیشده با همکاری مهندسان داخلی و کره جنوبی
- مانور بالایی در آبهای عمیق و ساحلی دارد و دارای پایداری هیدرواستاتیکی بالا
- شرایط عملیاتی فعال در پروژههای فازهای ۱۳، ۲۲، ۲۴ پارس جنوبی
ماموریتهای بزرگترین جرثقیل دریایی ایران
شناور HL 5000 برای نصب سازههای فوقسنگین در پروژههای نفتوگاز طراحی شده و میتواند در شرایط دریایی متغیر و حتی در عمق بالا نیز عملکردی دقیق داشته باشد.این جرثقیل دریایی با نصب سکوهای فاز ۱۳ پارس جنوبی فعالیت خود را آغاز کرد و به دنبال آن فازهای ۲۲ و ۲۴ را نیز پوشش داده است. ادامه عملیات در سایر فازهای پارس جنوبی نیز در دستور کار این جرثقیل دریایی قرار دارد.
جمع بندی
کشور ایران با در اختیار داشتن جرثقیل دروازهای ۱۰۰۰ تنی صدرا، جرثقیل پلی ۸۱ متری فولاد مبارکه و جرثقیل دریایی HL 5000 با ظرفیت ۵۰۰۰ تن، توانسته به جایگاهی مهم در صنعت تجهیزات سنگین برسد. این سازهها در پروژههای حیاتی مانند کشتی سازی، منطقه پارس جنوبی و نورد گرم فولاد نقشی مهم دارند و نمادی از اقتدار صنعتی کشور هستند. همچنین، شرکت های تولید کننده جرثقیل در ایران با تکیه بر دانش فنی، سهم بزرگی در خودکفایی در این صنعت ایفا کردهاند. در این مسیر، سالیار صنعت پارس نیز بهعنوان یکی از شرکتهای فعال در ساخت جرثقیل پشت کامیونی و ارائه مشاوره تخصصی، نقش موثری در پیشبرد پروژههای کوچک و بزرگ دارد.
سوالات متداول
بزرگترین جرثقیل ایران کدام است؟
بزرگترین جرثقیل ایران در بوشهر و در یارد کشتی سازی شکرت صدرا قرار دارد. این جرثقیل دروازه ای ۱۰۸ متر ارتفاع و ۱۰۰۰ تن ظرفیت حمل بار دارد.
تلسکوپی 3 تن
تلسکوپی 5 تن
تلسکوپی 10 تن
تلسکوپی 15 تن
تلسکوپی 20 تن
3 تن مفصلی
7 تن مفصلی
10 تن مفصلی
15 تن مفصلی
وینچ جرثقیل
سبد جرثقیل