جرثقیل مغناطیسی چیست و چگونه کار می کند؟

جرثقیل سقفی مغناطیسی در حال بلند کردن رول های فلزی

جرثقیل مغناطیسی یا مگنتی، نوعی جرثقیل با ساختار و کاربری ویژه است که با استفاده از آهنربای قوی (الکترومگنت یا الکترومغناطیس دائمی) که جایگزین انواع قلاب جرثقیل است، بارهای فلزی را بلند و جابجا می‌کند. با فعال‌سازی میدان مغناطیسی، فلز جذب شده و پس از انتقال به محل موردنظر، با قطع جریان یا مکانیزم مکانیکی، بار رها می‌ شود. این فناوری در صنایعی مانند فولاد، بازیافت و کشتی‌سازی به‌دلیل سرعت بالا، کاهش نیروی انسانی، ایمنی بیشتر و حفظ کیفیت فلزات، کاربرد گسترده‌ای دارد.

جرثقیل مغناطیسی چگونه کار می‌کند؟

جرثقیل مگنتی با ایجاد میدان مغناطیسی قوی معمولا از طریق عبور جریان برق از سیم‌ پیچ قرار گرفته روی هسته فلزی بارهای فلزی نظیر آهن و فولاد را جذب کرده و پس از جابجایی، با قطع جریان، آن‌ها را آزاد می‌کند.

۱_ فعال‌سازی آهنربا

در جرثقیل‌های الکتریکی، جریان برق به سیم‌پیچ‌ها اعمال می‌شود و میدان مغناطیسی ایجاد می‌گردد. شدت میدان با میزان جریان قابل کنترل است. در جرثقیل‌های دائمی، میدان مغناطیسی ثابت است و برای آزادسازی بار، از مکانیزم‌های مکانیکی استفاده می‌شود.

۲_ جذب بار فلزی

اپراتور، جرثقیل را روی بار مورد نظر حرکت می‌دهد. هنگامی که آهنربا نزدیک شود، بار فلزی جذب می‌شود.

۳_ حمل و جابجایی بار

بار فلزی تا زمانی جذب آهنربا باقی می‌ماند و جرثقیل می‌تواند آن را به‌راحتی تا مقصد جابجا کند. پس از رسیدن به محل موردنظر، با قطع جریان الکتریکی (در نوع الکتریکی) یا فعال‌سازی مکانیزم آزادساز (در نوع دائمی)، میدان مغناطیسی خاموش و بار رها می‌شود.

کاربردهای جرثقیل مغناطیسی

کاربرد جرثقیل مغناطیسیجرثقیل مغناطیسی با استفاده از نیروی مغناطیسی ، جابجایی مواد فلزی را سریع، ایمن و کم‌هزینه می‌کند، به‌ویژه هنگامی که حجم یا تنوع بار، استفاده از قلاب یا چنگک را سخت و خطرناک می کند.

۱_ جابجایی و انباشت ضایعات فلزی در مراکز بازیافت و آهن‌فروشی‌ها

در مراکز بازیافت و ضایعات، جرثقیل‌های مغناطیسی به‌سرعت ضایعات فلزی را بدون نیاز به دست یا تجهیزات مکانیکی جذب و به محل مورد نظر منتقل می‌کنند. این کار علاوه‌بر افزایش کارایی، ایمنی پرسنل را بالا برده و فرایند را سریع‌تر و روان‌تر می‌سازد .

۲_ حمل ورق، شمش، میلگرد و قطعات فلزی در کارخانه‌های فولاد و آهن‌آلات

در کارخانه‌های فولاد، این جرثقیل‌ها برای جابجایی ورق، شمش، میلگرد و کویل‌ها استفاده می‌شوند؛ با کنترل دقیق میدان مغناطیسی، حمل انواع فلزات سنگین و حجیم با کمترین احتمال آسیب‌دیدگی ممکن می‌شود.

۳_ نظافت خطوط تولید از تراشه‌ها و قطعات ریز فلزی

در خطوط تولید فلزکاری، تراشه‌ها و ذرات ریز فلزی می‌توانند باعث اختلال یا خرابی ماشین‌آلات گردند؛ استفاده از نوار نقاله‌های مغناطیسی یا سیستم‌های خودتمیزشونده باعث حذف خودکار این ضایعات شده و مانع آسیب‌دیدگی می‌شود.

۴_ استفاده در کشتی‌سازی و انبارهای بزرگ برای بارگیری دقیق فلزات

در اسکله‌ها، کشتی‌سازی و انبارهای بزرگ که نیاز به بلند کردن و قرار دادن دقیق بار دارند، جرثقیل‌های مغناطیسی قادرند بدون تماس فیزیکی و با سرعت بالا، قطعات سنگین فلزی را در محل تعیین‌شده قرار دهند، کاری که با روش‌های معمول دشوار و زمان‌بر است.

ویژگی های جرثقیل مغناطیسی

جرثقیل سقفی مغناطیسیجرثقیل‌های مغناطیسی با تکیه بر نیروی آهنربایی، ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد نسبت به دیگر انواع جرثقیل دارند که آن‌ها را برای جابجایی بارهای فلزی ایده‌آل می‌سازد. این ویژگی‌ها موجب افزایش ایمنی، سرعت عملکرد و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شوند.

  • قابلیت حمل بارهای سنگین: مناسب برای جابجایی فلزات حجیم و سنگین
  • سرعت و بهره‌وری بالا: جذب، آزادسازی و جداسازی سریع مواد فلزی، بدون نیاز به قلاب یا زنجیر
  • ایمنی بیشتر: حذف وسایل مکانیکی کمکی، کاهش خطاهای انسانی
  • حفظ کیفیت بار: عدم ایجاد خراش یا آسیب کمتر روی فلزات نسبت به قلاب یا زنجیر
  • کنترل آسان: قابلیت تنظیم میدان مغناطیسی (در نوع الکتریکی) و سیستم کنترل از راه دور
  • کاهش هزینه نگهداری: استهلاک کمتر به علت ساختار ساده‌تر و کاهش قطعات مکانیکی متحرک

انواع جرثقیل های مغناطیسی

جرثقیل مغناطیسی دروازه ای مناسب فضای بازجرثقیل های مغناطیسی بسته به نوع کاربرد، محل استفاده و ساختار مکانیکی در مدل‌های مختلفی تولید می‌شوند. آشنایی با انواع جرثقیل مغناطیسی به انتخاب بهینه‌تر تجهیزات کمک می‌کند.

۱_ جرثقیل مغناطیسی ثابت

اولین نوع جرثقیل های مغناطیسی، نوع ثابت است که در محل مشخصی نصب شده و حرکت ندارد؛ مناسب برای خطوط تولید یا انبارهایی که بارها در یک محدوده مشخص جابجا می‌شوند.

۲_ جرثقیل مغناطیسی متحرک

جرثقیل مغناطیسی متحرک روی ریل یا چرخ حرکت می‌کند و امکان جابجایی در سطح وسیع را فراهم می‌سازد؛ برای محوطه‌های باز یا سوله‌های بزرگ کاربردی است.

۳_ جرثقیل مغناطیسی سقفی

روی تیرهای سقف نصب می‌شود و در امتداد طول سالن حرکت می‌کند؛ مناسب برای جابجایی مستمر در کارخانه‌ها یا انبارهای صنعتی.

۴_ جرثقیل مغناطیسی دروازه‌ای

دارای ساختار شبیه دروازه با پایه‌های عمودی است؛ اغلب در بنادر، محوطه‌های روباز یا مکان‌هایی با بارگیری سنگین استفاده می‌شود.

۵_ جرثقیل مغناطیسی الکتریکی و دائمی

نوع الکتریکی با برق کار می‌کند و میدان مغناطیسی آن قابل کنترل و تنظیم است؛ نوع دائمی بدون برق عمل کرده و از آهنربای دائم بهره می‌برد، اما قابلیت تنظیم ندارد.

جمع بندی

جرثقیل مغناطیسی نوع خاصی از جرثقیل است که برای جابجایی فلزات مورد استفاده قرار میگیرد. این جرثقیل به جای استفاده از قلاب به کمک نیروی مغناطیسی فلزات مورد نظر را جذب کرده و جابجا می کند. ایمنی بیشتر، افزایش سرعت و دقت و نیاز به نیروی کار کمتر از مزایای استفاده از جرثقیل های مغناطیسی است. این مدل از جرثقیل ها متناسب با خواسته مشتری به صورت متحرک، ثابت، سقفی و دروازه ای با آهنربای الکتریکی یا دائم تولید می شوند.

شرکت سالیار به عنوان سازنده جرثقیل پشت کامیونی محصولات خود را در اندازه و مدل های گوناگون تولید می کند.

سؤالات متداول

۱_ چرا در آهن‌فروشی‌ها و مراکز ضایعات، از جرثقیل‌های مغناطیسی استفاده می‌شود؟

جرثقیل‌های مغناطیسی با سرعت و ایمنی بالا، بدون نیاز به قلاب و زنجیر، هزاران تن فلز را جابجا کرده و با مصرف انرژی پایین و نیاز اندک به نگهداری، هزینه‌ها را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهند.

۲_ آیا امکان خاموش شدن ناگهانی مگنت در حین کار وجود دارد؟

در جرثقیل‌های الکترو-دایمی، میدان مغناطیسی دائمی است و قطع برق ناگهانی تاثیری روی بار ندارد، اما در جرثقیل‌های برقی ساده قطع جریان ممکن است میدان را از بین ببرد که با سیستم‌های ایمنی و برق اضطراری کنترل می‌شود.

۳_ چه شرکت‌هایی جرثقیل مغناطیسی تولید می‌کنند؟

شرکت هایی مثل Eclipse Magnetics در انگلستان، Kanetec در ژاپن، Kino Cranes در چین و … به صورت تخصصی جرثقیل مغناطیسی تولید می کنند. شرکت های بزرگی نظیر ، Zoomlion، Liebherr، Konecranes، ZPMC، Palfinger و Mammoet نیز در صورت نیاز مشتری جرثقیل های خود را به صورت سفارشی و مغناطیسی می سازند.